انواع زنجیر چرخ فلزی، زنجیر چرخ ژله‌ای و زنجیر چرخ پارچه‌ای
زنجیر چرخ‌های موجود در بازار عموما از سه جنس فلزی، نانو پلیمر یا همان ژله‌ای و پارچه‌ای تشکیل شده‌اند. اغلب خودرو‌ها در ایران از زنجیر چرخ فلزی استفاده می‌کنند، اما با توجه به آسیب‌هایی که زنجیر چرخ فلزی به لاستیک و جلوبندی خودرو می‌زند، بعضا استفاده از زنجیر چرخ‌های ژله‌ای را ترجیح می‌دهند. بعضی دیگر قید پولشان را زده و حاضر به پرداخت هزینه زنجیرچرخ‌های پارچه‌ای می‌شوند که عموما قیمت بالایی دارند.
معایب و مزیت‌های زنجیر چرخ‌های فلزی
مستحکم‌ترین زنجیر چرخ‌ها انواع فلزی هستند. آن‌ها به راحتی پاره نمی‌شوند، اما امکان باز شدن آن‌ها در هنگام حرکت خودرو وجود دارد. اگر از آن‌ها خوب مراقبت نکنید، بعد از گذشت مدت کوتاهی شاهد زنگ‌زدگی آن‌ها خواهید بود، مگر اینکه زنجیر چرخ را در جعبه مخصوص به خودش نگهداری کند. جعبه پلاستیکی زنجیرچرخ‌ها عموما نمی‌توانند وزن زنجیر را به راحتی تحمل کنند. برای همین باید حواستان به مراقبت از جعبه هم باشد. در صورت شکسته شدن جعبه زنجیر چرخ‌ها، احتمال زنگ زدگی آن‌ها بالا می‌رود. صندوق عقب ماشین بهترین گزینه برای نگهداری از زنجیر چرخ است. این مدل زنجیر چرخ‌ها بیشترین کارایی را برای جلوگیری از بکسوات کردن خودرو و لیز خوردن لاستیک‌ها در جاده‌های برقی دارند.
مشکل این زنجیر چرخ ها این است که اگر در هنگام حرکت باز شوند، آسیب جدی به گلگیر، جلوبندی یا حتی ترمز خودرو وارد می‌کنند. همچنین عموما بستن این زنجیر چرخ‌ها را کاری سخت می‌دانند. حتی اگر برایتان سختی چندانی نداشته باشد، بستن این نوع زنجیرچرخ‌ها نسبت به مدل‌های ژله‌ای کمربندی زمان‌بر خواهد بود. چراکه ابتدا باید زنجیر چرخ را کف زمین پهن و خودرو را به وسط زنجیر ببرید. برای همین بستن زنجیر چرخ به تنهایی کار چندان راحتی نیست. یکی دیگر از معایب استفاده از زنجیر چرخ‌های فلزی، آسیب رساندن آن‌ها به لاستیک است. در صورت استفاده طولانی مدت از زنجیر چرخ فلزی شاهد ایجاد ترک روی محل قرارگیری زنجیر‌ها خواهید بود. به خصوص اگر دقت لازم را در نحوه بستن زنجیر چرخ به خرج ندهید و خار‌های زنجیر چرخ را رو به داخل بگذارید.
معایب و مزیت‌های زنجیر چرخ‌های ژله‌ای یا نانوپلیمری
زنجیر چرخ‌های ژله‌ای عموما قیمت بالاتری نسبت به انواع فلزی دارند. استحکام آن‌ها بستگی به برند زنجیر چرخ و جنس آن دارد. این زنجیر چرخ‌ها عموما به صورت کمربندی تولید می‌شوند و نحوه بستن آن‌ها عموما راحت‌تر از زنجیر چرخ‌های فلزی است، اما ممکن است روی برخی چرخ‌ها نتوان از زنجیر چرخ کمربندی استفاده کرد. به طور کلی نمی‌توان درباره مقاومت زنجیر چرخ‌های ژله‌ای نظر داد، چراکه هم انواع باکیفیت و هم انواع بیکیفیت آن در بازار پیدا می‌شود. از معایب این زنجیر چرخ‌ها می‌توان به این نکته اشاره کرد که به اندازه زنجیر‌های فلزی برای جلوگیری از لیز خوردن لاستیک کارایی ندارند.
بعضی برند‌ها برای افزایش کارایی زنجیر چرخ از قطعات فلزی هم در آن استفاده می‌کنند که عموما نقش یخ‌شکن را دارد. یکی از مزیت‌های مهم این نوع زنجیر چرخ، آسیب نرساندن آن به لاستیک‌ها است. طوری که این زنجیر چرخ‌ها به خوبی با لاستیک تا می‌کنند و حتی در صورت استفاده طولانی مدت آسیب چندانی به لاستیک ماشین نمی‌رسانند. همچنین اگر این زنجیر چرخ‌ها باز شوند، همچنان جلوبندی خودرو در امان است و مثل انواع فلزی شاهد ضربه خوردن گلگیر نخواهیم بود. البته باید توجه داشته باشید که در صورت باز شدن زنجیر چرخ فلزی، سرنشین بلافاصله متوجه آن می‌شود، اما اگر زنجیر چرخ‌های ژله‌ای در هنگام حرکت باز شوند، هرگز نمی‌توانید آن‌ها را پیدا کنید.
معایب و مزیت‌های زنجیر چرخ‌های پارچه‌ای
زنجیر چرخ‌های پارچه‌ای بسیار گران‌قیمت هستند. برای همین از این نوع زنجیر چرخ کمتر استفاده می‌شود. به خصوص که هر ماشین زنجیر چرخ پارچه‌ای مخصوص به خود را دارد و مثل انواع دیگر فلزی و ژله‌ای نمی‌توان از یک زنجیر چرخ برای چند نوع خودرو استفاده کرد. مزیت اصلی این زنجیر چرخ‌ها در آن است که قدرت ماشین را نمی‌گیرند. اصولا زمانی که از زنجیر چرخ استفاده می‌کنید، سرعت خودرو تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند، اما زنجیر چرخ‌های پارچه‌ای بهترین عملکرد را در این زمینه دارند و کمتر از انواع دیگر باعث کاهش سرعت خودرو می‌شوند.
در هنگام خرید این نوع زنجیر چرخ حتما باید به اصالت آن توجه کنید. چراکه مزیت اصلی زنجیر چرخ‌های پارچه‌ای در الیاف مخصوص به کار رفته در تولید آن‌ها است. این زنجیر چرخ‌ها کمتر از دیگر مدل‌ها جلوی انتقال قدرت موتور را می‌گیرند. کمتر با لرزش مواجه می‌شوید و کمترین آسیب را به چرخ، آسفالت جاده و به خصوص جلوبندی خودرو وارد می‌کنند. ترمز ABS با وجود این زنجیر چرخ‌ها به راحتی وظیفه خود را انجام می‌دهد و مثل انواع دیگر شاهد اختلال در عملکرد ترمز‌ها نخواهیم بود. از نظر نحوه بستن زنجیر چرخ، انواع پارچه‌ای در رده میانی قرار دارند. زنجیر چرخ‌های پارچی راحت‌تر از انواع فلزی نصب می‌شوند، اما هیچ‌کدام به راحتی زنجیرچرخ‌های ژله‌ای کمربندی نیست.
قیمت انواع زنجیر چرخ موجود در بازار
زنجیر چرخ‌های فلزی عموما با قیمتی حدود ۱۳۰ تا ۱۵۰ هزار تومان در بازار فروخته می‌شوند. انواع فلزی کمربندی گران‌تر است و قیمت آن به حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان می‌رسد. البته می‌توان انواع چینی این نوع زنجیر چرخ‌ها را با قیمت ۱۶۰ هزار تومان در بازار پیدا کرد. زنجیر چرخ‌های نانو پلیمری که بعضا به آن ژله‌ای گفته می‌شود بسته به برند و کیفیت آن بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان قیمت دارند. البته انواع پلمیری ساده که شباهت زیادی به بست‌های پلاستیکی دارند، با قیمت ۸۰ هزار تومان قابل خریداری است، اما زیاد نمی‌توان روی این زنجیر چرخ‌ها حساب باز کرد.
قیمت زنجیر چرخ‌های پارچه‌ای از همه بیشتر است. هر کدام از این زنجیرچرخ‌ها حدود ۸۰۰ هزار تومان قیمت دارند و این یعنی برای یک ماشین تک دیفرانسیل باید یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان هزینه کنید. این رقم برای ماشین‌های دو دیفرانسیل به سه میلیون و ۲۰۰ هزار تومان خواهد رسید. بعضا قیمت زنجیر چرخ‌های پارچه‌ای به یک میلیون تومان به ازای هر زنجیر چرخ می‌رسد و اگر کسی خودرو دو دیفرانسیل داشته باشد، باید چهار میلیون تومان برای خرید زنجیر چرخ هزینه کند.
پنج نکته‌ای که باید هنگام خرید انواع زنجیر چرخ رعایت کنید
نکته اول؛ خودرو شما دیفرانسیل عقب است یا جلو؟ زنجیر چرخ را باید به آن لاستیک‌هایی ببندید که قدرت موتور روی آن‌ها اعمال می‌شود. اگر ماشین شما دیفرانسیل جلو است، زنجیر چرخ را باید روی چرخ‌های جلو ببندید و در غیر اسن صورت سراغ چرخ‌های عقب بروید. همچنین برای ماشین‌های دو دیفرانسیل یا ۴WD لازم است که زنجیر چرخ را برای هر چهار لاستیک نصب کنید. اگر نمی‌دانید خودرو شما دیفرانسیل جلو است یا عقب، می‌توانید به نحوه قرار گرفتن موتور دقت کنید. اگر موتور به حالت افقی قرار گرفته، یعنی ماشین شما دیفرانسیل جلو است. اگر نحوه قرار گرفتن موتور در حالت عمودی است، باید زنجیر چرخ را به لاستیک عقب ببندید. دیفرانسیل خودرو را می‌توان از روی چرخ‌هایی که بکسوات می‌کنند هم تشخیص داد. خودرو‌های ایرانی مثل پژو پراید عموما دیفرانسیل جلو هستند.
نکته دوم؛ از هر زنجیر چرخی نمی‌توانید برای خودروتان استفاده کنید. حتما قبل از خرید زنجیر چرخ باید ببینید آیا اندازه آن برای لاستیک‌های خودرو شما مناسب است یا نه؟ از آنجا که لاستیک انواع پراید، تیبا، MVM ۱۱۰ و ماتیز هم‌اندازه هستند، می‌توانید از یک زنجیر چرخ برای این خودرو‌ها استفاده کنید. انواع پژو، رانا و روآ لاستیک سایز ۱۴ دارند و بر این اساس می‌توان از زنجیر چرخ این خودرو‌ها برای یکدیگر استفاده کرد. سمند، زانتیا، تندر ۹۰ و دنا لاستیک‌های سایز ۱۵ دارند و زنجیر چرخ‌های بزرگتری لازم دارند. با این حساب نمی‌توان از زنجیر چرخ پراید برای پژو یا دنا استفاده کرد.
نکته سوم؛ زنجیر چرخ صرفا برای سفر‌های ضروری به کارتان می‌آید. اگر جاده برفی است و الزامی به سفر ندارید، بهتر است بیخیال شوید. چراکه استفاده طولانی مدت از زنجیر چرخ به لاستیک‌ها، جلوبندی و سیستم ترمز آسیب می‌زند. برای همین بهتر است صرفا در مواقع ضروری از زنجیر چرخ استفاده کنید.
نکته چهارم؛ برای مطمئن شدن از درست بستن زنجیر چرخ، حتما چند صد متر با احتیاط رانندگی کنید تا ببینید زنجیر چرخ‌ها به خوبی سر جایشان قرار گرفته‌اند یا نه. با این کار در همان ابتدا متوجه مشکل در زنجیر چرخ خواهید شد و می‌توانید ادامه مسیر را با خیال راحت طی کنید.
نکته پنجم؛ حتما لازم است بعد استفاده از زنجیر چرخ‌ها، آن‌ها را جلوی آفتاب پهن کنید یا به روش‌های دیگر سریع آن‌ها را خشک کنید. اگر بلافاصله زنجیر چرخ‌ها را در جعبه بگذارید، شاهد زنگ‌خوردگی آن‌ها خواهید بود. حتی اگر زنجیر چرخ‌های ژله‌ای و پارچه‌ای استفاده می‌کنید، بهتر است حواستان به این مورد باشد. چراکه نگهداری از زنجیر چرخ در محیط نم‌دار باعث کاهش کیفیت آن خواهد شد.
منبع: فرارو