یکی از قطعاتی که در خودروهای دنده دستی معمولی کاربرد دارد، سیم کلاچ می باشد. احتمالا شما با این قطعه در موتور سیکلت ها آشنایی دارید که معمولا در روی دسته چپ موتور سیکلت با استفاده از یک اهرم به کشیده می شود. در خودروهایی که از سیستم کلاچ سیمی استفاده می کنند، درگیر شدن کلاچ برای تعویض دنده، تقریبا به همان شکل موتور سیکلت ها بوده و با فشردن پدال کلاچ، در واقع سیم کلاچ کشیده شده و باعث درگیر شدن سیستم کلاچ در خودرو می شود. این سیستم با اینکه بسیار قدیمی است، اما همچنان در تولید خودروهای داخلی به کار می رود و از آنجا که بسیار آسیب پذیر است، معمولا خیلی زود از رگلاژ در آمده و یا نیاز به تعویض پیدا می کند. در ادامه ضمن بررسی کامل سیم کلاچ ، نحوه رگلاژ آن، علائم خرابی آن و زمان تعویض آن را بررسی نماییم.
سیستم کلاچ در خودرو های مختلف دنده دستی، بر اساس نحوه عملکرد به سه دسته سیمی، اهرمی و روغنی تقسیم می شود که نوع سیمی از قدمت بیشتری برخوردار بوده و جزو اولین سیستم های کلاچ محسوب می شود. در نوع کلاچ سیمی، یک سیم از پدال تا کلاچ خودرو وجود دارد که هنگامی که راننده پای خود را روی پدال کلاچ فشار می دهد، این سیم کشیده شده و موجب می شود تا کلاچ به کار بیفتد.
سیم کلاچ تقریبا شبیه به سیم ترمز و کلاچ در موتور سیکلت ها یا دوچرخه بوده و دور تا دور آن یک پوشش پلاستیکی قرار دارد. هنگامی که پای خود را روی پدال کلاچ قرار می دهید، درست همانند آنچه در ترمز دوچرخه یا کلاچ موتور سیکلت اتفاق می افتد، سیم در درون غلاف پلاستیکی خود کشیده شده و به سمت عقب حرکت می کند. این سیم به یک اهرم در بخش انتهایی کلاچ متصل بوده و کشیده شدن آن باعث می شود تا خودرو به حالت خلاصی وارد شده و آماده تعویض دنده گردد.
سیم کلاچ ممکن است بر اثر عوامل مختلفی، معیوب یا از رگلاژ و تنظیم خارج شود. تنظیم دوباره سیم کلاچ کار چندان سختی نبوده و خود راننده نیز می تواند با داشتن اندکی دانش در این زمینه، موفق به رگلاژ دوباره سیم کلاچ گردد. اما هنگامی که سیم کلاچ دیگر کارایی اولیه خود را از دست بدهد، نیاز است که تعویض گردد که این کار نیز کار چندان سختی نمی باشد.
نحوه قرار گیری سیم کلاچ در پشت پدال کلاچ
اگر سیم کلاچ دچار مشکل گردد، مستقیما روی کلاچ و نحوه تعویض دنده در خودرو، اثر گذار خواهد بود. یک سری علائم و نشانه هایی وجود دارند که با توجه به آن ها می توان فهمید که سیم کلاچ کارایی خود را از دست داده و یا از رگلاژ خارج شده است. اگر هر کدام از نشانه هایی که در ادامه ذکر می شود را در خودروی خود مشاهده نمودید، بهتر است ابتدا سیم کلاچ را به طور چشمی بازدید کرده و در صورت خرابی، آن را تعویض کنید. در غیر اینصورت با انجام تنظیم دوباره، می توانید کارایی اولیه کلاچ خود را بدست آورید.
بسیاری از مشکلاتی که در قسمت قبل عنوان شد، با رگلاژ کردن دوباره سیم کلاچ حل خواهد شد. اگر هیچ آشنایی فنی با خودرو ندارید، پیشنهاد می کنیم این کار را به یک متخصص سپرده و از رگلاژ کلاچ بدون آگاهی بپرهیزید. اما اگر آشنایی کمی با مسائل فنی خودرو دارید و تا حدودی می توانید از پس تعمیرات ساده خودرو برآیید، می توانید با کمی دقت، خودتان سیم کلاچ خودرو را رگلاژ نمایید.
ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که بدانید همه این مشکلات به طور قطع مربوط به سیم کلاچ خودرو نمی شوند و در برخی موارد ممکن است مشکل مربوط به بخش های دیگری از سیستم کلاچ باشد. خرابی صفحه کلاچ، دیسک کلاچ و یا بلبرینگ کلاچ، ممکن است نشانه هایی همانند برخی از نشانه های ذکر شده در بالا را داشته باشند که با معاینه قسمت های مختلف کلاچ می توان به آن پی برد.
همانطور که اشاره شد، بسیاری از مشکلاتی که در بالا معرفی گردید، از طریق رگلاژ دوباره سیم کلاچ، رفع خواهند شد. اما در برخی موارد دیگر زمان آن رسیده است که این قطعه را در خودرو تعویض کنید. برای آگاهی از زمان تعویض سیم کلاچ خودروی خود، بهتر است ابتدا آن را از نظر چشمی بازدید کنید و در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، در اسرع وقت نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
توجه داشته باشید که در صورت بروز دو مشکل آخر در سیم، می توانید بدون نیاز به تعویض آن را رفع کنید. اگر سیم کلاچ دچاز تابیدگی شده است، آن را باز کرده و به صورت صحیح دوباره متصل نمایید. همچنین اگر سیم خشک شده و نمی تواند به سادگی درون غلاف حرکت کند، با مقداری روغن یا گریس، به سیم حالت لغزندگی بدهید تا بتواند آزادانه در پوشش پلاستیکی خود حرکت نماید.